Nông thôn mới ở đặc khu duy nhất của TPHCM: Định hướng xây dựng “đảo thông minh”
Đặc khu Côn Đảo của TPHCM (sau sáp nhập tỉnh Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, TPHCM trước đây) đang viết tiếp câu chuyện nông thôn mới theo một hướng đi đặc biệt-"đảo thông minh", kết hợp hài hòa giữa bảo tồn thiên nhiên, lịch sử với công nghệ số hiện đại.
Trung tâm hành chính công của đặc khu Côn Đảo. Ảnh: Q.D
Ngày 27/8, ông Trần Lưu Quang – Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TPHCM và ông Nguyễn Văn Được – Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM cũng đoàn công tác đã có chuyến khảo sát hoạt động tại Trung tâm Phục vụ hành chính công đặc khu Côn Đảo.
Chính quyền số, đảo thông minh tại đặc khu Côn Đảo
Tại Trung tâm Phục vụ hành chính công đặc khu Côn Đảo, ông Trần Lưu Quang lắng nghe lãnh đạo trung tâm báo cáo tình hình hoạt động thời gian qua. Ông cũng thăm hỏi điều kiện làm việc của đội ngũ cán bộ trực tiếp tiếp nhận và giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính cho người dân.
Đoàn công tác đã nghe báo cáo về việc đồng bộ dữ liệu giữa Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của TPHCM với Cổng Dịch vụ công quốc gia và các cơ sở dữ liệu liên quan; tiến độ giải quyết hồ sơ cho người dân; cũng như việc rút ngắn thời gian xử lý thủ tục giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất từ 30 ngày xuống còn 15 ngày.
Theo báo cáo, từ ngày 1/7 đến 15/8 Trung tâm Phục vụ hành chính công đặc khu Côn Đảo đã tiếp nhận 798 hồ sơ, trong đó có 497 hồ sơ trực tuyến và 301 hồ sơ nộp trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính.
Toàn đặc khu có 398 thủ tục hành chính được công khai trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Trong đó, 99 thủ tục cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình và 299 thủ tục trực tuyến một phần. Hồ sơ, tài liệu được lưu trữ đúng quy định tại kho lưu trữ của Đảng ủy và UBND đặc khu. Đến nay, UBND đặc khu đã số hóa 193.700 trang tài liệu (đạt 100%) và đang tiếp tục thực hiện số hóa tài liệu lưu tại kho lưu trữ Đảng ủy.
Qua những con số trên, cho thấy đặc khu Côn Đảo đang nỗ lực nhằm xây dựng hiệu quả chính quyền số sau khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp. Trước đây, khi còn là huyện đảo Côn Đảo, địa phương này cũng nổi bật với nhiều chương trình nhằm thực hiện hiệu quả việc chuyển đổi số, trong đó tập trung vào nội dung nông thôn mới chuyển đổi số.
Các đội hình “Bình dân học vụ số” được Huyện Đoàn Côn Đảo thành lập nhằm hỗ trợ, hướng dẫn người dân chuyển đổi số. Đội hình này giúp người dân, nhất là người lớn tuổi, ngư dân, tiểu thương hoặc những nhóm ít tiếp cận công nghệ, sẽ được hướng dẫn cách sử dụng smartphone, cài đặt ứng dụng cơ bản (Zalo, VNeID, ngân hàng số, dịch vụ công trực tuyến…).
Từ đó, giúp cộng đồng tự tin hơn trong việc tiếp cận dịch vụ hành chính công trực tuyến, hạn chế phải đi lại, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Tổ công nghệ số công huyện Côn Đảo trước đây cũng thường xuyên ra quân hướng dẫn người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt; mua bán trên sàn thương mại điện tử; biện pháp bảo vệ bản thân và gia đình trên không gian mạng…
Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới ở đặc khu duy nhất của TPHCM
Đại hội Đảng bộ đặc khu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Côn Đảo tiếp tục khẳng định tầm nhìn: “Đảo xanh, thông minh, đáng sống” là hướng đi cho tương lai. Định hướng này được gắn liền với chuyển đổi số thành một trụ cột quan trọng song hành, bên cạnh hạ tầng xanh, du lịch sinh thái và cải cách hành chính.
Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Được đánh giá cao những nỗ lực của Đảng bộ và nhân dân Côn Đảo trong việc nâng cao đời sống, xây dựng địa phương trở thành nơi có chỉ số hạnh phúc cao, xanh – sạch – đẹp. Ông Được nhấn mạnh, Côn Đảo cần xác định rõ bản sắc riêng làm nền tảng xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Định vị Côn Đảo là nơi hội tụ giá trị văn hóa - lịch sử, sinh thái tự nhiên độc đáo, hướng tới hình ảnh “Đảo xanh, thông minh, đáng sống” kết hợp hài hòa giữa phát triển hiện đại và bảo tồn di sản.
Định hướng “đảo thông minh” được Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh khi nói về định hướng phát triển của đặc khu Côn Đảo. Trước đó, Chủ tịch UBND TPHCM giao Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì, rà soát, tham mưu UBND thành phố phương án đầu tư hệ thống đường truyền đồng bộ, bảo đảm kết nối thông suốt giữa các cấp hành chính.
Thành phố yêu cầu trong tháng 9/2025 phải hoàn tất đầu tư hệ thống phần mềm, trang thiết bị cho 38 Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã trên toàn địa bàn thành phố, trong đó có đặc khu Côn Đảo.
Trong nhiệm kỳ 2025 – 2030, Côn Đảo đặc biệt chú trọng duy trì và nâng tầm chuẩn nông thôn mới. Mục tiêu đến năm 2030, toàn dân sử dụng nước sạch, 100% chất thải sinh hoạt và y tế được xử lý. Hệ thống giáo dục được nâng cao với 100% trường học đạt chuẩn quốc gia. Cùng với đó, thu nhập bình quân đầu người tăng gần 30% so với năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo được xóa bỏ hoàn toàn, tạo nền tảng để Côn Đảo trở thành vùng nông thôn mới kiểu mẫu, xanh và hiện đại.
Đại hội cũng xác định 3 khâu đột phá: Hoàn thiện hạ tầng xử lý nước thải, rác thải và phát triển giao thông xanh; phát triển du lịch sinh thái chất lượng cao; đặc biệt là đẩy mạnh cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số, xây dựng “đảo thông minh”.
Đây được xem là chìa khóa giúp Côn Đảo không chỉ phát triển du lịch bền vững mà còn kiến tạo một xã hội số, nơi người dân, doanh nghiệp và du khách đều được hưởng lợi từ các dịch vụ công trực tuyến, dữ liệu số hóa và hạ tầng công nghệ hiện đại. Hướng đi này khẳng định Côn Đảo không chỉ thành công ở chuẩn nông thôn mới, mà còn tiên phong trong hành trình xây dựng nông thôn mới gắn liền với chuyển đổi số.
Đặc khu Côn Đảo - đặc khu duy nhất của TPHCM
Côn Đảo là đặc khu trực thuộc TPHCM nằm ở vùng biển phía Đông Nam của Tổ quốc, có tổng diện tích 76,78km2, dân số khoảng 12.500 người với 9 khu dân cư. Đặc khu Côn Đảo được thành lập trên cơ sở sắp xếp toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số, điều kiện kinh tế - xã hội của huyện Côn Đảo (thuộc tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) trước đây.