Nông thôn mới nâng cao ở xã An Khánh, tỉnh Thái Nguyên có kết quả đột phá nhờ ứng dụng chuyển đổi số
Sau khi sáp nhập 3 xã An Khánh, Cù Vân và Hà Thượng thành xã An Khánh mới, địa phương không chỉ đứng trước nhiệm vụ ổn định tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng quản lý hành chính, mà còn quyết tâm đưa công nghệ số trở thành “đòn bẩy” thúc đẩy xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.
Trung tâm phục vụ hành chính công xã An Khánh được cải tiến theo hướng hiện đại, liên thông. Ảnh: Đơn vị cung cấp
Từ “chính quyền quản lý” sang “chính quyền phục vụ”
Ngay từ khi thành lập, Đảng ủy, UBND xã An Khánh đã xác định cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm. Ông Dương Văn Toản - Chủ tịch UBND xã An Khánh chia sẻ: “Chúng tôi lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo. Chuyển đổi số không chỉ là ứng dụng phần mềm hay cài đặt máy móc, mà là thay đổi tư duy, từ "chính quyền quản lý" sang "chính quyền phục vụ".
Để làm được điều đó, xã đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ và nhân dân. Những buổi họp xóm, các kênh Zalo nhóm, hệ thống loa truyền thanh đều trở thành “cầu nối” đưa thông tin về cải cách hành chính, hướng dẫn người dân sử dụng cổng dịch vụ công quốc gia.
Bộ phận “Một cửa” (Trung tâm phục vụ hành chính công) của xã được cải tiến theo hướng hiện đại, liên thông, giúp giảm tối đa thời gian đi lại, đặc biệt với người dân ở những xóm xa trụ sở UBND. Không ít người dân vùng sâu nay đã quen với việc nộp hồ sơ trực tuyến, nhận kết quả qua dịch vụ bưu chính, thay vì phải lặn lội đường xa như trước.
Từ “chính quyền quản lý” sang “chính quyền phục vụ”
Ngay từ khi thành lập, Đảng ủy, UBND xã An Khánh đã xác định cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm. Ông Dương Văn Toản - Chủ tịch UBND xã An Khánh chia sẻ: “Chúng tôi lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo. Chuyển đổi số không chỉ là ứng dụng phần mềm hay cài đặt máy móc, mà là thay đổi tư duy, từ "chính quyền quản lý" sang "chính quyền phục vụ".
Để làm được điều đó, xã đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cán bộ và nhân dân. Những buổi họp xóm, các kênh Zalo nhóm, hệ thống loa truyền thanh đều trở thành “cầu nối” đưa thông tin về cải cách hành chính, hướng dẫn người dân sử dụng cổng dịch vụ công quốc gia.
Bộ phận “Một cửa” (Trung tâm phục vụ hành chính công) của xã được cải tiến theo hướng hiện đại, liên thông, giúp giảm tối đa thời gian đi lại, đặc biệt với người dân ở những xóm xa trụ sở UBND. Không ít người dân vùng sâu nay đã quen với việc nộp hồ sơ trực tuyến, nhận kết quả qua dịch vụ bưu chính, thay vì phải lặn lội đường xa như trước.
Là sinh viên năm thứ 4, Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Thái Nguyên tham gia tăng cường, hỗ trợ, hướng dẫn người dân đến làm thủ tục giấy tờ tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã An Khánh, em Phạm Công Lĩnh chia sẻ: “Chúng em lên đây hỗ trợ đã được một tuần, các đối tượng cần hỗ trợ làm thủ tục chủ yếu là những người trung niên trở nên không viết được chữ do tay run thì chúng em sẽ hỗ trợ nhập các phần mềm như VNeID để làm thủ tục hành chính được nhanh hơn”.
Chị Ngô Hoài Thơ - Chuyên viên Trung tâm phục vụ hành chính công xã An Khánh cho hay: “Người dân đến làm thủ tục hành chính được chúng tôi hướng dẫn tận tình, nhập dữ liệu lên hệ thống để hoàn tất thủ tục nhanh chóng. Đặc biệt, thời gian gần đây có sự hỗ trợ hướng dẫn của các bạn sinh viên Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Thái Nguyên nên người dân làm thủ tục cũng nhanh hơn, tạo điều kiện để chúng tôi tiếp nhận được số lượng công dân đến làm thủ tục nhiều hơn và chất lượng phục vụ người dân cũng được nâng lên”.
Dù đạt nhiều kết quả tích cực, nhưng quá trình chuyển đổi số ở An Khánh cũng gặp không ít rào cản. Về hạ tầng, một số xóm vẫn là “vùng lõm” sóng 4G, việc truy cập Internet chưa ổn định. Nhiều hộ, nhất là hộ nghèo, người cao tuổi, chưa có thiết bị thông minh.
Về nhân lực, cán bộ xã chưa đồng đều về kỹ năng sử dụng phần mềm quản lý, chữ ký số; xã chưa có cán bộ chuyên trách công nghệ thông tin. Về nhận thức, một bộ phận người dân chưa nhận thấy lợi ích của chuyển đổi số, còn giữ thói quen làm thủ tục giấy tờ truyền thống.
Trước tình hình đó, xã đã phối hợp với các nhà mạng như Viettel, VNPT khảo sát, mở rộng hạ tầng viễn thông, đầu tư điểm phát wifi công cộng. Các lớp tập huấn kỹ năng số cho cán bộ, công chức được tổ chức thường xuyên. Người dân được hướng dẫn cài đặt và sử dụng VNeID, Sổ sức khỏe điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt.
Đưa chuyển đổi số thành tiêu chí bền vững của nông thôn mới nâng cao
Không dừng lại ở các mô hình thí điểm, xã An Khánh xây dựng kế hoạch dài hạn để biến chuyển đổi số thành một tiêu chí cốt lõi trong xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Ở lĩnh vực chính quyền số, địa phương sẽ hoàn thiện hệ thống quản lý, hồ sơ công việc điện tử, cung cấp 100% dịch vụ công đủ điều kiện ở mức độ 4, tiến tới "không giấy tờ", "không tiếp xúc trực tiếp".
Trong lĩnh vực kinh tế số nông thôn, xã hướng dẫn các Hợp tác xã, tổ hợp tác, hộ sản xuất tham gia thương mại điện tử, sử dụng mã QR truy xuất nguồn gốc, quảng bá nông sản qua Zalo OA, sàn TMĐT.
Còn về xã hội số, xã đã phổ biến các ứng dụng phục vụ đời sống như học trực tuyến, thanh toán học phí không dùng tiền mặt, quản lý an ninh qua hệ thống số hóa.
Nông nghiệp số - hướng đi tất yếu
An Khánh là vùng chè nổi tiếng của huyện Đại Từ. Nhận thức được tiềm năng của chuyển đổi số trong nông nghiệp, xã đã ưu tiên triển khai ở các mô hình chè VietGAP và sản phẩm OCOP.
Cụ thể, xã phối hợp với cơ quan chuyên môn mở lớp tập huấn cho nông dân về quản lý mùa vụ, nhật ký sản xuất, truy xuất nguồn gốc qua nền tảng số. Các sản phẩm như Mật ong hoa rừng An Khánh và Chè Tôm búp đặc biệt Long Nguyệt đã được ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, đưa lên sàn thương mại điện tử, giúp mở rộng thị trường.
Xã cũng đã cấp mã vùng trồng cho hai vùng nguyên liệu chè tập trung, tạo điều kiện thuận lợi khi xuất khẩu. Dù còn ở giai đoạn đầu, mô hình nông nghiệp số đã cho thấy hiệu quả rõ rệt, giúp người dân giảm chi phí, tăng năng suất, nâng cao chất lượng và giá bán.
Để nhân rộng chuyển đổi số, xã An Khánh áp dụng phương châm “làm trước, lan tỏa sau”. Một số Tổ hợp tác, Hợp tác xã được chọn làm mô hình điểm, từ đó rút kinh nghiệm và triển khai toàn xã.
Chị Nguyễn Thị Cúc, xã An Khánh chia sẻ: “Ban đầu tôi còn ngại, nhưng khi thấy bán chè qua mạng vừa nhanh vừa được giá, tôi mạnh dạn học cách đăng bài, chụp ảnh sản phẩm. Giờ khách ở xa đặt hàng nhiều hơn cả khách quen”.
Cùng với nông nghiệp, xã đang mở rộng chuyển đổi số sang lĩnh vực giáo dục (học trực tuyến, sổ liên lạc điện tử), y tế (sổ sức khỏe điện tử), và quản lý an ninh trật tự (camera kết nối).
Chuyển đổi số đã và đang thay đổi cách người dân An Khánh sống, làm việc và sản xuất. Dù còn nhiều thách thức về hạ tầng, kỹ năng và nguồn lực, những kết quả ban đầu là nền tảng vững chắc để xã tiếp tục bứt phá.
Với tầm nhìn dài hạn, sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và sự đồng thuận của người dân, An Khánh đang vững bước trên con đường trở thành điểm sáng về chuyển đổi số gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao ở Thái Nguyên.