Mỗi quả xơ mướp mang về cho anh Phúc nguồn thu từ 2.000 - 5.000 đồng

Ý tưởng làm giàu từ giàn mướp

Anh Phúc hình thành ý tưởng về mô hình trồng mướp lấy xơ cách đây hơn một năm, từ khi được tập huấn, chuyển giao kỹ thuật từ người đồng nghiệp ở miền Bắc. Ngoài ra, anh còn được những người nông dân đi trước hỗ trợ vật tư như: hạt giống, màng phủ, phân bón, vôi bột, lưới làm giàn leo, thuốc bảo vệ thực vật và hệ thống tưới tiêu… để mang về quê hương Xuân Phú, hình thành nghề thủ công từ xơ mướp.

Sau 3 tháng gieo trồng mướp sẽ cho thu hoạch, do thời tiết thuận lợi, quy trình trồng tuân thủ nghiêm ngặt đúng kỹ thuật nên mướp nhà anh Phúc đều cho quả to, có những quả đạt hơn 70cm. Cây mướp sinh trưởng từ 7-9 tháng với trung bình 3 tháng/đợt thu hoạch. Mỗi vụ anh sẽ thu hoạch mướp từ 3-4 đợt.

Chia sẻ về quy trình lấy xơ, anh Phúc nói: “Khi quả có màu vàng, cuống bắt đầu đen, nâng quả thấy nhẹ và bóp quả thấy giòn thì tôi bắt đầu thu hoạch. Quả mướp thu hoạch về sẽ đập cho vỡ lớp vỏ bên ngoài, sau đó ngâm vào nước khoảng 2 tiếng vỏ tự tách ra. Sau đó rũ xơ mướp cho hạt rời khỏi quả, tiếp tục ngâm một lần trong nước sạch khác để xơ mướp sạch, trắng.” Trong đợt đầu tiên, mô hình trồng mướp lấy xơ của gia đình anh Phúc dự kiến thu hoạch 5.000-10.000 chiếc xơ mướp, chủ yếu kích cỡ 47-70cm, cho nguồn thu khoảng từ 30-40 triệu đồng từ xơ mướp thô, chưa qua thủ công.

Để xơ mướp đảm bảo chất lượng anh Phúc cho phơi trên giàn, dưới ánh nắng trực tiếp. Với cái nắng từ 35-38 độ C, chỉ cần một ngày nắng là xơ mướp khô giòn, có thể đóng vào túi ni lông để bảo quản. Sản phẩm xơ mướp sau sơ chế được một số đơn vị liên kết thu mua phần nhiều, tuy nhiên giá cả được phân loại theo độ dài của từng xơ mướp. Đối với những xơ mướp dài 70cm trở lên được thu mua với giá 5.000 đồng/chiếc; xơ mướp 47-70cm có giá 4.000 đồng/chiếc, 37-47cm giá 3.000 đồng/chiếc, còn xơ mướp dưới 37cm có giá 2.000 đồng/chiếc.

Ngoài bán trực tiếp xơ mướp dạng quả, anh Phúc cùng người thân trong gia đình với những chiếc máy may đã khéo léo tạo ra nhiều sản phẩm thủ công tiện ích, dần du nhập vào thị trường của địa phương. Chủ yếu, xơ mướp được anh Phúc tạo thành những miếng rửa chén, bên cạnh đó anh còn tạo ra những sản phẩm độc đáo từ xơ mướp như miếng chà lưng, miếng lót ly, miếng lót giày… và trong thời gian tới anh sẽ nghiên cứu thiết kế ra những sản phẩm thời trang từ xơ mướp như túi xách, ví, dép…

Cân nhân rộng mô hình, chuyển đổi cây trồng sang mướp

Thời gian qua, ở một số địa phương của thành phố Đà Nẵng, nông nghiệp bị bỏ hoang với diện tích lớn vì nhiều lý do trong đó việc giá trị sản xuất trên mỗi đơn vị canh tác thấp, chỉ đạt ngang vốn hoặc có khi thua lỗ, nên việc đầu tư sản xuất không mang lại hứng khởi, tâm huyết cho người nông dân. Do đó, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ một số vùng đất khó canh tác, trồng cây kém hiệu quả sang trồng mướp lấy xơ sẽ tăng giá trị sản xuất tạo thu nhập ổn định là động lực cho người dân tăng gia sản xuất, có đầu tư hơn và tình trạng bỏ ruộng, bỏ đồng không còn xảy ra.

Trồng cây mướp, ngoài lấy xơ người dân cũng có thể tỉa trái non xen kẽ bán cho thương lái vừa tăng thêm thu nhập hàng ngày cho gia đình vừa đảm bảo những quả lấy xơ đạt chất lượng. Giống mướp lấy xơ là loại giống đặc thù, không giống như mướp truyền thống mà người dân hay trồng. Mướp lấy xơ quả to, dài, xơ mướp trắng, đáp ứng với thời tiết khắc nghiệt của miền Trung. Cây mướp là loại cây dễ trồng dễ chăm sóc nhưng cũng có nhiều sâu bệnh. Khi phát hiện cây bị sâu bệnh, người trồng nên xử lý kịp thời để cây phát triển tốt cho năng suất cao. 

Để chăm sóc cây mướp, người trồng có thể dùng phân chuồng, phân tổng hợp và phân hữu cơ vi sinh, thời điểm mướp chuẩn bị ra quả thì 20 ngày bón phân một lần, thời điểm cho thu hoạch thì 1 tháng bón phân một lần. Sau mỗi vụ trồng mướp cứ 1ha sẽ cho thu hoạch từ 60.000 - 80.000 quả mướp để lấy xơ. Chi phí cho mỗi ha đầu tư lần đầu tốn kém nhất, khoảng 150 đến 180 triệu đồng, chi phí đầu tư cho năm thứ 2 trở đi ít hơn nhiều bởi đầu tư hệ thống giàn, lưới… có thể sử dụng được nhiều năm. Đó là chưa kể đến thu nhập từ quả non mà người dân được phép tỉa bán.

Thông tin từ phòng Kinh tế xã Xuân Phú, trồng mướp lấy xơ đang mở ra hướng đi mới trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở địa phương, mang lại nguồn thu nhập khá cho bà con nông dân. Ngoài việc lấy xơ người trồng có thể bán quả non, vỏ quả mướp được tận dụng ủ phân vi sinh. Năng suất cao, giá thành ổn định, kháng bệnh tốt, phù hợp điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, bước đầu có thể khẳng định hiệu quả của mô hình trồng mướp lấy xơ trên địa bàn xã. Thời gian tới, địa phương sẽ đẩy mạnh tập huấn và mở rộng diện tích trồng theo mô hình này