Cánh đồng Lúa chồi tại xã Khánh Hòa

Trong khi nông dân tại các địa phương khác đang tập trung sản xuất lúa vụ mùa thì thời điểm này những người nông dân tại xã Khánh Hòa lại đang tập thu hoạch lúa chồi. Đây là một loại lúa được tận dụng từ những mầm còn sống ở trên gốc rạ sau thu hoạch, sau đó tiếp tục sinh trưởng và cho thêm một mùa vụ thu hoạch nữa.  Theo bà Hoàng Thị Hồng, thôn Ngòi Thắm cho biết: Ngay sau vụ thu hoạch lúa Đông Xuân, gia đình tôi đã tích cực bón phân trên diện tích 5 sào đã gặt. Ưu điểm của lúa tái sinh là không cần gieo cấy lại tiết kiệm được chi phí giống, phân bón và công chăm sóc, vụ lúa chồi năm nay đã giúp gia đình tôi có thêm thu nhập, cải thiện nhiều cho đời sống, sinh hoạt cho gia đình.

Với gia đình bà Trần Thị Tươi, thôn Làng Nộc thì sản xuất lúa vụ 3 từ mô hình lúa chồi đã từ hơn 2 năm nay, trên diện tích hơn 6 sào lúa, sau mỗi vụ thu hoạch lúa Đông xuân, gia đình bà đều tiến hành bón phân và chăm sóc lúa tốt nhất đảm bảo sinh trưởng, phát triển. Theo bà Tươi, tuy năng suất lúa chồi không cao bằng các vụ chính, nhưng việc tận thu từ lúa chồi không chỉ giúp bà con có thêm nguồn lương thực mà còn góp phần sử dụng đất đai một cách hợp lý và bền vững. Trung bình các vụ chính mỗi một sào đạt năng suất từ 200 - 250kg/ sào, thì lúa chồi đạt từ 130 -160kg/sào, vụ lúa chồi năm nay giúp gia đình bà thu về trên 800kg thóc.

Xã Khánh Hòa được sáp nhập trên cơ sở của các xã cũ của huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái trước đây bao gồm: xã Tô Mậu, Khánh Hòa, An Lạc và Động Quan. Theo thống kê của UBND xã, hiện toàn xã có trên 150ha đất nông nghiệp được người dân tận dụng để phát triển vụ lúa chồi. Với diện tích này, sản lượng lúa chồi năm nay của xã dự ước đạt 1.500 tấn. Để giúp người dân mở rộng sản xuất, nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích đất, chính quyền địa phương đã đẩy mạnh tuyên truyền vận động người dân chăm sóc bảo vệ thu hoạch lúa chồi, đảm bảo cùng thời vụ, ông Hoàng Văn Đình – Phó Chủ tịch UBND xã Khánh Hòa cho biết: Chỉ sau nửa tháng thu hoạch lúa xuân, một gốc rạ đã đẻ ra 45 nhánh lúa, mặc dù bông lúa chồi ngắn hơn so với bông lúa chính vụ nhưng số lượng bông nhiều hơn hẳn nên năng suất lúa chồi không thua kém so với lúa chính vụ. Năng suất lúa chồi của xã bình quân luôn đạt 130-160kg/sào, cá biệt có hộ đạt 180kg/sào. Xét về hiệu quả sản xuất, lúa chồi cao hơn nhiều do chi phí đầu tư chỉ bằng 60-70% so với lúa chính vụ do không phải bỏ giống, không phải làm đất, không mất công gieo cấy, ít công chăm sóc, ít phòng trừ sâu bệnh... Thấy rõ hiệu quả của mô hình sản xuất lúa chồi, các hộ nông dân ở Khánh Hòa đã nhân rộng mô hình ra địa bàn toàn xã.

Có thể thấy các mô hình sản xuất lúa chồi bước đầu đã mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho người nông dân. Ưu điểm lớn nhất của mô hình là thời gian thu hoạch ngắn hơn từ 1-2 tháng so với sản xuất vụ lúa mùa đại trà, tạo quỹ đất và thời gian để sản xuất những cây vụ đông . Việc tận dụng khai thác diện tích lúa chồi ở xã Khánh Hòa, tỉnh Lào Cai không chỉ mở ra hướng canh tác tiết kiệm hiệu quả, mà còn là giải pháp giúp người đông dân thích ứng, làm quen với sản xuất nông nghiệp linh hoạt và bền vững./.