Toàn cảnh Hội thảo “Đánh giá tác động Chương trình FFF II Việt Nam 2018-2025 và câu chuyện thành công”

Tham dự Hội thảo có gần 90 đại biểu là đại diện lãnh đạo các bộ, ban ngành, các nhà khoa học, các Viện nghiên cứu, Trường Đại học, doanh nghiệp, đối tác cùng các bên liên quan. Đặc biệt, về dự Hội thảo còn có đại diện lãnh đạo Hội Nông dân các tỉnh và 32 Hợp tác xã nông lâm nghiệp tham gia Chương trình FFF II.

Mục tiêu của Hội thảo nhằm đánh giá kết quả một cách toàn diện và khách quan theo 04 kết quả đầu ra của Chương trình; thảo luận về những thay đổi và tác động đối với các tổ hợp tác, Hợp tác xã và làm rõ những hoạt động nào của Chương trình FFF đã dẫn đến sự thay đổi đó; đồng thời, thống nhất về 02 tác động quan trọng nhất từ góc nhìn của các đại biểu đối với mỗi kết quả đạt được.

Đồng chí Nguyễn Thị Việt Hà- Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Hội NDVN, Phó Trưởng Ban Công tác Nông dân, Giám đốc Ban Quản lý Chương trình FFF II Trung ương phát biểu khai mạc tại Hội thảo

Phát biểu khai mạc tại Hội thảo, đồng chí Nguyễn Thị Việt Hà- Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Hội NDVN, Phó Trưởng Ban Công tác Nông dân, Giám đốc Ban Quản lý Chương trình FFF II Trung ương cho biết: Hiện nay, lĩnh vực sản xuất nông lâm nghiệp đang đóng một vai trò rất quan trọng trong cơ cấu kinh tế của Việt Nam. Ngành nông, lâm nghiệp chiếm tỷ trọng khoảng 12% cơ cấu kinh tế của cả nước (năm 2024). Đặc biệt, tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ năm 2022 đã đạt trên 16 tỷ đô la Mỹ, đứng thứ 6 trong nhóm các mặt hàng và ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Kết quả thống kê, tính đến hết năm 2024, cả nước đang có hơn 14 triệu ha rừng; trong đó, có 10 triệu ha rừng tự nhiên và 4 triệu ha rừng trồng. Độ che phủ đạt gần 42%. Đã có gần 3 triệu ha rừng được giao cho các hộ gia đình quản lý, bảo vệ và phát triển.

Được sự hỗ trợ của Tổ chức Nông lương Liên hiệp quốc (FAO), Thường trực Trung ương Hội NDVN đã giao cho Ban Công tác Nông dân (trước đây là Ban Đối ngoại và Hợp tác quốc tế) và Ban Quản lý Chương trình Hỗ trợ Rừng và Trang trại giai đoạn II chủ trì, phối hợp với các đơn vị của Trung ương Hội và Hội Nông dân 04 tỉnh gồm: Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Sơn La cùng với các bộ, ngành, các tổ chức liên quan tiếp tục thực hiện thành công Chương trình FFF giai đoạn II (2018-2025) do Tổ chức FAO tài trợ. 

“Trong suốt giai đoạn 2018 - 2025, Chương trình hỗ trợ rừng và trang trại đã được triển khai với mục tiêu kép, đó là: Vừa bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng, vừa cải thiện sinh kế cho người dân, đặc biệt là các hộ gia đình nhỏ và các cộng đồng dân tộc thiểu số, bao gồm cả thanh niên và phụ nữ. Chương trình đã mang đến nhiều sáng kiến hay, từ việc áp dụng các mô hình canh tác nông lâm kết hợp, trồng rừng gỗ lớn, canh tác hữu cơ, hỗ trợ kỹ thuật trồng trọt và chăn nuôi… đến việc xây dựng các chuỗi giá trị sản phẩm rừng bền vững”- Giám đốc Ban Quản lý Chương trình FFF II Trung ương Nguyễn Thị Việt Hà khẳng định.

Dưới sự điều hành của Ban Quản lý Chương trình FFF II Trung ương, các đại biểu được chia thành 4 nhóm theo tỉnh và tiến hành thảo luận nhóm

Từ thực tế trong những năm qua cho thấy, phụ nữ nông thôn, người dân tộc thiểu số và thanh niên có vai trò quan trọng đối với sự phát triển bền vững rừng và trang trại. Đây cũng là một lực lượng lao động chiếm số đông trong sản xuất lâm nghiệp, nông lâm nghiệp kết hợp. Tuy nhiên, phụ nữ, người dân tộc thiểu số và thanh niên ở vùng rừng núi còn gặp nhiều khó khăn và có ít cơ hội.

Chính vì vậy, Chương trình hỗ trợ rừng và trang trại đã có những quan tâm, hỗ trợ phù hợp; mục tiêu của Chương trình nhằm nâng cao năng lực cho các tổ chức nông dân làm rừng và trang trại tại Việt Nam, các hộ gia đình, phụ nữ, thanh niên, người dân tộc phát triển rừng và trang trại bền vững, giảm nghèo và thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, tăng cường năng lực cho tổ chức nông dân để hoạt động hiệu quả, cung cấp dịch vụ, tư vấn, hỗ trợ tốt hơn cho hội viên và tham gia vào quá trình xây dựng, thực thi, giám sát và phản biện chính sách ở cấp địa phương, quốc gia cũng như quốc tế.

Giai đoạn 2018-2025, mặc dù có rất nhiều khó khăn, thách thức cả chủ quan lẫn khách quan nhưng Chương trình cũng đã đạt được những tín hiệu rất tích cực. Theo đó, tính đến nay, Chương trình đang hỗ trợ 56 tổ hợp tác, Hợp tác xã ở 04 tỉnh tham gia Chương trình được củng cố, phát triển, hoặc được thành lập mới; với 912 hộ thành viên chính thức (trong đó, tỷ lệ 41,5% là phụ nữ, 61,5% người dân tộc, 11.7% thanh niên). Đến nay, đã có 1.897 hộ thành viên liên kết; hơn 15.000 nông dân sản xuất nông lâm nghiệp và cán bộ Hội Nông dân Việt Nam đã và đang được hưởng lợi từ Chương trình.

Đặc biệt, hàng nghìn ha rừng đang được chăm sóc, bảo vệ hiệu quả hơn. Thông qua Chương trình FFF đã hình thành và xây dựng được các chuỗi giá trị sản phẩm, giúp cho thu nhập của thành viên các tổ hợp tác, Hợp tác xã tăng lên từ 15-20% và giảm nghèo bền vững.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội thảo

Theo đánh giá của Ban Quản lý Chương trình FFF II Trung ương, thời gian qua, Chương trình FFF luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ và tạo điều kiện của các bộ, ngành cũng như lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các cấp và các sở ngành liên quan ở các địa phương cùng với sự phối hợp chặt chẽ của các đối tác liên quan. Ban Quản lý Chương trình FFF đã luôn bám sát sự chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương Hội NDVN, sự phối hợp chặt chẽ với Hội Nông dân các tỉnh tham gia FFF và nhà tài trợ; thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc công tác triển khai các hoạt động ở cơ sở. Nhờ đó, các hoạt động tổ chức thực hiện đều theo đúng nội dung và yêu cầu đề ra.

Đáng chú ý, có 4 kết quả rõ nét của Chương trình FFF II đều đã đạt được như: Một là, cải thiện năng lực quản trị và thúc đẩy các cơ chế, chính sách liên quan tới các tổ hợp tác, Hợp tác xã thông qua các diễn đàn liên ngành, đa ngành. Hai là, tăng cường khả năng kinh doanh, tiếp cận thị trường và tài chính của các tổ hợp tác, Hợp tác xã thông qua các dịch vụ phát triển kinh doanh và chuỗi giá trị công bằng. Ba là, giảm thiểu, thích ứng với biến đổi khí hậu thông qua nâng cao nhận thức về môi trường, sự tham gia trực tiếp của các tổ hợp tác, Hợp tác xã kết hợp với các biện pháp sinh kế tổng hợp. Bốn là, cải thiện việc tiếp cận công bằng của các tổ hợp tác, Hợp tác xã với các dịch vụ văn hóa và xã hội.

Chương trình FFF đã hỗ trợ phát triển 26 mô hình sinh kế phát triển rừng và cảnh quan rừng thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai; trong đó có 528 ha rừng gỗ lớn. Hỗ trợ áp dụng thành công hơn 13.000 ha chứng chỉ rừng FSC, hơn 4.000 ha quế hữu cơ, rau củ quả hữu cơ và Viet Gap, 39 sản phẩm đạt chứng nhận hữu cơ, OCOP, VietGap.

Ban Quản lý Chương trình FFF II Trung ương chụp ảnh kỉ niệm với các Nhà tài trợ và đại diện lãnh đạo Hội Nông dân các tỉnh tham gia Chương trình

Tại Hội thảo, các đại biểu, chuyên gia, cán bộ Hội, các các tổ hợp tác, Hợp tác xã và nhiều hội viên, nông dân đã tích cực tham gia thảo luận, đánh giá kết quả từ các hoạt động của Chương trình FFF. Đồng thời, tích cực chia sẻ những kinh nghiệm, cập nhật thông tin về chính sách, các chương trình, dự án liên quan; tăng cường sự phối hợp, hợp tác của các bên, đối tác nhằm thúc đẩy phát triển rừng và trang trại bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Phát biểu tại Hội thảo, bà Sophie Gabrielle G. Grouwels- Điều phối viên khu vực Chương trình FFF.FAO bày tỏ sự vui mừng và đánh giá cao những nỗ lực của Hội Nông dân các cấp trong việc hỗ trợ các tổ hợp tác, Hợp tác xã; đặc biệt là ở địa bàn các tỉnh miền núi phía Bắc nhằm nâng cao năng lực quản lý, cải thiện sinh kế và hướng tới phát triển bền vững. Thông qua các hoạt động được triển khai để giúp các tổ hợp tác, Hợp tác xã nông lâm nghiệp và các hộ nông dân phát triển được các sản phẩm nông, lâm nghiệp có giá trị, phù hợp điều kiện thích ứng với biến đổi khí hậu, giúp cải thiện thu nhập và giảm nghèo.

Chương trình FFF còn giúp nhiều tổ hợp tác, Hợp tác xã có sản phẩm chất lượng cao, mẫu mã đẹp, các thành viên Hợp tác xã còn biết sử dụng các nền tảng mạng xã hội để tích cực quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ và kể những câu chuyện về địa phương mình

Theo bà Kata Wagner- Nghiên cứu viên Viện Môi trường và Phát triển Quốc tế (IIED) cho biết bà rất vui và ấn tượng với những kết quả tích cực từ các hoạt động do Ban Quản lý Chương trình FFF II Trung ương Hội NDVN và Hội Nông dân 04 tỉnh tham gia Chương trình FFF triển khai trong thời gian qua.

Tại buổi Hội thảo lần này, bà Kata Wagner cũng muốn các đại biểu tích cực chia sẻ thêm về một số nội dung chính sau: Thứ nhất, thảo luận về những tác động chính mà Chương trình FFF Việt Nam thực hiện được theo từng kết quả (thảo luận về những thay đổi/tác động mà FFF đã thực hiện được theo kết quả; giải thích lý do cho rằng những thay đổi đó lại quan trọng đến vậy; làm rõ những hành động nào của FFF đã dẫn đến sự thay đổi). Thứ hai, thống nhất về hai tác động quan trọng nhất từ góc nhìn của Việt Nam đối với mỗi kết quả đạt được.

Trên cơ sở những câu hỏi về đánh giá tác động và câu chuyện thành công của Chương trình FFF 2018-2025 đã nêu ra tại buổi Hội thảo, các đại biểu được chia thành 4 nhóm theo tỉnh, tiến hành thảo luận nhóm, cử các đại diện lần lượt tham gia báo cáo kết quả. Đồng thời, các đại biểu đã sôi nổi, tích cực lựa chọn và bình bầu cho 9 câu chuyện điển hình của các Hợp tác xã tiêu biểu ở cả 4 kết quả được đánh giá gồm:

- Kết quả 1 có: HTX Quế Hồi Việt Nam (tỉnh Lào Cai); HTX Tân Đông (tỉnh Phú Thọ)

- Kết quả 2 có: HTX Nông lâm nghiệp Bình Minh (tỉnh Lào Cai); HTX Yến Dương (tỉnh Thái Nguyên)

- Kết quả 3 có: HTX Tân Xuân 269 (tỉnh Sơn La); HTX Nông lâm tổng hợp Địa Linh (tỉnh Thái Nguyên); HTX Tân Lạc Sơn (tỉnh Phú Thọ)

- Kết quả 4 có: HTX dệt Đông Lai (tỉnh Phú Thọ); HTX du lịch Hang Táu (tỉnh Sơn La).

Rất nhiều sản phẩm chất lượng cao, mẫu mã đẹp, có tem truy xuất nguồn gốc rõ ràng đươc mang tới giới thiệu và bán tại các gian hàng của Hội Nông dân 

Phát biểu kết thúc Hội thảo, Giám đốc Ban Quản lý Chương trình FFF II Trung ương Nguyễn Thị Việt Hà vui mừng cho biết:  Hội thảo ngày hôm nay là một cột mốc quan trọng để chúng ta cùng nhìn lại toàn bộ quá trình thực hiện Chương trình. Hội thảo không chỉ giúp chúng ta đánh giá những kết quả đạt được mà còn cùng nhau thảo luận, lựa chọn những câu chuyện điển hình do Chương trình hỗ trợ. Nhìn chung, các đại biểu nông dân trồng rừng và trang trại tham gia vào các tổ hợp tác, Hợp tác xã đều đánh giá cao những kết quả tích cực mang lại từ Chương trình FFF, sản xuất hữu cơ, thích ứng với biến đổi khí hậu, gia tăng giá trị, giữ gìn bản sắc văn hóa xã hội.

“Tôi tin tưởng rằng với tinh thần cởi mở, xây dựng và sự đóng góp tâm huyết của toàn thể quý vị, Hội thảo sẽ đạt được những kết quả tốt đẹp. Những phân tích, nhận định về tác động và lựa chọn ra những câu chuyện điển hình của Chương trình FFF Việt Nam tại Hội thảo hôm nay sẽ là cơ sở quan trọng để chúng ta hỗ trợ các tổ hợp tác, Hợp tác xã, hỗ trợ nông dân hiệu quả hơn trong thời gian tới và có thể là trong giai đoạn tiếp theo của Chương trình, hướng đến một tương lai bền vững hơn cho ngành lâm nghiệp và nông nghiệp”- Giám đốc Ban Quản lý Chương trình FFF II Trung ương Nguyễn Thị Việt Hà bày tỏ.

Các gian hàng giới thiệu sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng VietGAP, Global GAP của Hội Nông dân thu hút rất đông khách hàng đến tham quan, mua sắm và tìm hiểu thông tin kết nối