Nghề cha truyền con nối

Theo ông Nguyễn Tấn Phát - Chủ tịch UBND xã Hòa Nhơn, nghề trồng kiệu hương là nghề cha truyền con nối, gắn bó với nhiều đời của nông dân ở Hòa Nhơn từ hàng trăm năm nay. Tuy nhiên, do quá trình đô thị hóa, nghề trồng kiệu hương đang có nguy cơ bị mai một.
 

Từ năm 2016 đến nay, được sự hỗ trợ đầu tư của Sở NNPTNT TP.Đà Nẵng, địa phương quyết tâm khôi phục nghề trồng kiệu hương, nhằm lưu giữ giống cây trồng truyền thông, góp phần nâng cao thu nhập cho bà con nông dân.

Xã Hòa Nhơn hiện có 62 hộ trồng kiệu hương, với diện tích 3ha. Ảnh: Vy Hậu - Báo Công An Đà Nẵng

Theo ông Phát, hiện toàn xã có 62 hộ tham gia trồng kiệu hương, với diện tích sản xuất là hơn 3ha, trung bình mỗi năm cho ra thị trường khoảng hơn 20 tấn kiệu hương. Mỗi hộ tham gia trồng kiệu hương thu nhập bình quân khoảng 60 - 70 triệu đồng/hộ/năm, qua đó cải thiện phần nào cuộc sống, nâng cao thu nhập cho bà con nông dân ở xã Hòa Nhơn.
 

Các hộ dân trồng kiệu hương cho biết, trước đây kiệu hương được trồng 2 vụ, vụ Xuân Hè chủ yếu sản xuất giống để cung cấp nguồn giống cho sản xuất vụ chính là vụ Đông Xuân. Tuy nhiên theo định hướng của xã, để đảm bảo sản phẩm được cung cấp ra thị trường thường xuyên, bà con nông dân đã triển khai luân phiên xuống giống trong năm (không kể vụ, chủ yếu lựa chọn địa điểm phù hợp để đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm), và vụ chính vẫn là vụ Đông Xuân.
 

Thời gian từ khi trồng đến khi thu hoạch từ 4 - 5 tháng, vụ Đông Xuân bắt đầu xuống giống từ tháng 8 và thu hoạch trong tháng 12, có thể đến tháng 1, tháng 2 năm sau.

Là một trong những hộ trồng kiệu hương lâu năm tại xã Hòa Nhơn với diện tích 1.000m2, ông Phan Tham (ở thôn Thạch Nham Tây) cho biết, sau thời gian bị mai một, những năm qua xã Hòa Nhơn đã chủ trương phục hồi nghề truyền thống này. Được sự hỗ trợ của các cấp lãnh đạo, cũng như chính quyền địa phương, bản thân ông cùng nhiều hộ dân trong xã muốn đầu tư làm kinh tế từ cây kiệu hương với diện tích lớn hơn.
 

“Với việc trồng kiệu hương như thế này, hàng năm đem lại thu nhập cho gia đình tôi khoảng hơn 60 triệu đồng/năm. Đây là thu nhập tương đối tốt, ổn định và nhờ trồng kiệu hương mà gia đình tôi đã cải thiện được cuộc sống, vươn lên thành hộ khá giả..”. – ông Tham hồ hởi nói.
 

Xây dựng thành sản phẩm OCOP

Một hộ trồng kiệu hương tiêu biểu khác là hộ bà Nguyễn Thị Bông, trồng với diện tích hơn 1.000m2 (ở thôn Thạch Nham Tây), bà Bông cho biết, nghề trồng kiệu hương không quá khó nhưng phải chăm sóc kỹ, sau khi trồng được 1 tháng thì lo dọn cỏ; từ tháng thứ hai vừa làm cỏ, cuốc chân, vừa bỏ phân mới.
 

Năm nào gia đình bà cũng trồng cả 2 vụ Xuân Hè và Đông Xuân. Một vụ trồng khoảng 4 tháng mới cho ra cây kiệu để thu hoạch, mỗi kg bán ra thị trường có giá 30 nghìn đồng. Hiện nay, ngoài trồng kiệu hương, bà Bông còn chế biến các sản phẩm làm từ kiệu hương sau thu hoạch.
 

“Người dân ở đây bên cạnh sản phẩm trồng ra bỏ mối cho các tiểu thương ở chợ, họ còn làm món kiệu hương muối chua ngọt ăn với bánh chưng, bánh tét là món ăn truyền thống không thể thiếu trong gia đình vào ngày Tết…”, bà Bông chia sẻ.
 

Ông Phát cho biết thêm, để đưa sản phẩm kiệu hương thành sản phẩm OCOP, địa phương đã mở rộng diện tích trồng. Bên cạnh đó, từ nguồn vốn phát triển sản xuất, địa phương hỗ trợ bà con về giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật, phân công cán bộ theo dõi, bám sát mô hình ngay từ lúc triển khai; hỗ trợ tập huấn sản xuất, sơ chế, chế biến các sản phẩm được làm từ kiệu hương, nhất là tập huấn, triển khai sản xuất kiệu hương đảm bảo theo tiêu chuẩn VietGAP.
 

Phối hợp với các đơn vị hỗ trợ thiết kế bao bì, nhãn mác, mã Qrcode, truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm. Hỗ trợ các máy móc, thiết bị phục vụ cho sơ chế, chế biến kiệu hương: Máy sấy, máy đóng hộp, máy khò nhãn, bao bì, nhãn mác… Xúc tiến hỗ trợ xây dựng, cấp chứng nhận GlobalGAP cho cơ sở chế biến kiệu hương.
 

“Theo định hướng của xã, để đưa sản phẩm kiệu hương trở thành sản phẩm chủ lực, sản phẩm OCOP đặc trưng của địa phương, tháng 8/2019 xã đã xúc tiến thành lập Tổ hợp tác kiệu hương Hòa Nhơn. Tổ hợp tác ra đời là cơ sở để bà con yên tâm sản xuất, nhằm xây dựng, khôi phục lại nghề trồng kiệu hương truyền thống cho địa phương. Việc xây dựng tổ hợp tác đã giúp bà con liên kết, hỗ trợ sản xuất, đồng thời giải quyết được lao động, nâng cao thu nhập cho bà con nông dân…”, ông Nguyễn Hữu Khánh - Tổ trưởng Tổ hợp tác kiệu hương Hòa Nhơn cho hay.